Η τεχνητή νοημοσύνη εντόπισε ένα παράξενο σημάδι σε πίνακα 500 ετών

Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βλέπει λεπτομέρειες σε εικόνες που δεν μπορεί να διακρίνει το ανθρώπινο μάτι. Τώρα ένα νευρωνικό δίκτυο Al εντόπισε κάτι ασυνήθιστο σε έναν διάσημο πίνακα 500 ετών.

Πρόκειται για τον πίνακα «Madonna della Rosa» (Παναγία με ρόδο) του Ιταλού ζωγράφου και αρχιτέκτονα της πρώιμης Αναγέννησης, Ραφαήλ. 

Το περίεργο σήμαδι εντοπίζεται στην επάνω αριστερή πλευρά του πίνακα, εκεί όπου είναι το πρόσωπο του Αγίου Ιωσήφ, το οποίο σύμφωνα με μελέτες ζωγράφισε διαφορετικός ζωγράφος και όχι ο Ραφαήλ.

Στην πραγματικότητα, εδώ και αρκετό καιρό υπάρχει η συζήτηση για το αν ο πίνακας είναι του Ραφαήλ ή όχι. Αν και απαιτούνται ποικίλα στοιχεία για να συμπεράνει κανείς την προέλευση ενός έργου τέχνης, μια νέα μέθοδος ανάλυσης που βασίζεται σε έναν αλγόριθμο τεχνητής νοημοσύνης τάχθηκε με το μέρος εκείνων που πιστεύουν ότι κάποιες πινελιές του πίνακα προέρχονται από το χέρι άλλου καλλιτέχνη.

Ερευνητές από το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ ανέπτυξαν έναν προσαρμοσμένο αλγόριθμο ανάλυσης με βάση τα έργα που γνωρίζουμε ότι είναι αποτέλεσμα του πινέλου τους διάσημου του Ιταλού ζωγράφου.

«Χρησιμοποιώντας βαθιά ανάλυση χαρακτηριστικών, εκπαιδεύσαμε τον υπολογιστή με εικόνες αυθεντικών πινάκων του Ραφαήλ προκειμένου να αναγνωρίζει το στυλ του σε πολύ λεπτομερή βαθμό, από τις πινελιές, την παλέτα χρωμάτων, τη σκίαση και κάθε πτυχή του έργου. Ο υπολογιστής βλέπει πολύ βαθύτερα από το ανθρώπινο μάτι, σε μικροσκοπικό επίπεδο» είπε ο μαθηματικός και επιστήμονας πληροφορικής από το Πανεπιστήμιο του Bradford στο Ηνωμένο Βασίλειο, Hassan Ugail.

Οι διαδικασίες μηχανικής μάθησης πρέπει συνήθως να εκπαιδεύονται σε μια τεράστια δεξαμενή δεδομένων, κάτι που δεν είναι πάντα διαθέσιμο όταν πρόκειται για το έργο ζωής ενός και μόνο καλλιτέχνη. Σε αυτή την περίπτωση, η ομάδα τροποποίησε την προ-εκπαιδευμένη αρχιτεκτονική που αναπτύχθηκε από τη Microscoft και ονομάζεται ResNet50, σε συνδυασμό με μια παραδοσιακή τεχνική μηχανικής μάθησης που ονομάζεται Support Vector Machine.

Η μέθοδος έχει αποδειχθεί προηγουμένως ότι έχει επίπεδο ακρίβειας 98% όταν πρόκειται για τον εντοπισμό πινάκων του Ραφαήλ. Συνήθως, εκπαιδεύεται σε ολόκληρες εικόνες, αλλά εδώ η ομάδα της ζήτησε επίσης να εξετάσει μεμονωμένα πρόσωπα.

Ενώ η Μαντόνα, το Παιδί και ο Άγιος Ιωάννης εμφανίζονται να έχουν δημιουργηθεί από το χέρι του Ραφαήλ, αυτό δεν ισχύει για τον Άγιο Ιωσήφ. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι σε προηγούμενες συζητήσεις σχετικά με την αυθεντικότητα του πίνακα, το πρόσωπο του Αγίου Ιωσήφ θεωρήθηκε ότι είναι λιγότερο καλοφτιαγμένο από τα υπόλοιπα στο κάδρο.