Oι Νεάντερταλ και οι Homo Sapiens συνδέονται πολύ πιο στενά από όσο πίστευαν μέχρι σήμερα οι επιστήμονες. Σύμφωνα με νέα έρευνα, το είδος μας εκτιμάται ότι μπορεί να απέκλινε από τους Νεάντερταλ μόλις πριν από 408.000 χρόνια.
Αυτό σημαίνει ότι η απομάκρυνση του είδους μας από τους Νεάντερταλ έγινε αρκετά αργότερα από προηγούμενες εκτιμήσεις των επιστημόνων.
Οι Νεάντερταλ είναι ένα εξαφανισμένο είδος της οικογένειας των ανθρωπιδών, που ζούσαν στην Ευρασία μέχρι πριν από περίπου 40.000 χρόνια. Τα απολιθώματα αποκαλύπτουν ορισμένες αξιοσημείωτες σωματικές διαφορές μεταξύ του Homo sapiens και των Νεάντερταλ, όπως ένα πιο κοντό και ευρύτερο στέρνο, μια ευρύτερη λεκάνη και βαρύτερα οστά.
Ωστόσο, ολοένα και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι δεν είμαστε τόσο διαφορετικοί από τους Νεάντερταλ. Φαίνεται ότι τελικά οι Νεάντερταλ είχαν καλλιτεχνική και προσαρμοστική φύση και ήταν πολύ έξυπνοι. Πρόσεχαν πολύ όταν έθαβαν τους νεκρούς συγγενείς τους και αυτό υποδηλώνει ότι είχαν συναισθηματική ευαισθησία και ίσως να αντιλαμβάνονταν την έννοια του θανάτου και της θνητότητας τους.
Οι ερευνητές εδώ και καιρό διαφωνούν για το πότε έζησαν οι τελευταίοι κοινοί πρόγονοι μεταξύ των Νεάντερταλ και των ανθρώπων, σηματοδοτώντας το σημείο όπου τα δύο είδη ακολούθησαν χωριστούς δρόμους στην εξέλιξη τους.
Οι στατιστικολόγοι στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ χρησιμοποίησαν πρόσφατα το λογισμικό υπολογιστή που ονομάζεται BEAST2 για να μελετήσουν το γονιδίωμα και των δύο ειδών για να καταλήξουν στο πότε μπορεί να εντοπίζεται ο πιο πρόσφατος πρόγονος τους. Τα ευρήματά τους υποδεικνύουν ότι το σημείο διαχωρισμού μεταξύ των σύγχρονων ανθρώπων και των Νεάντερταλ έγινε μόλις πριν από 408.000 χρόνια. Κάτι σημαίνει ότι έγινε εκπληκτικά αργά.
Αυτή η τελευταία εκτίμηση από το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ στηρίζεται αποκλειστικά στα μαθηματικά και δεν αφορούσε άμεσα αρχαιολόγους ή παλαιοανθρωπολόγους. Ωστόσο, ευθυγραμμίζεται σε γενικές γραμμές με άλλες πρόσφατες μελέτες που υπαινίσσονται ότι η απόκλιση εμφανίστηκε πολύ αργότερα από ό,τι υπέθεταν οι επιστήμονες.
Πρόσφατα στοιχεία τόσο από απολιθώματα όσο και από DNA υποδηλώνουν ότι οι γενεαλογίες του Νεάντερταλ και των σύγχρονων ανθρώπων χωρίστηκαν πριν από 500.000 με 650.000 ετών. Προηγούμενες εκτιμήσεις έδειξαν ότι ο διαχωρισμός θα μπορούσε να έχει συμβεί πριν από περισσότερα από 800.000 χρόνια.
Όποτε κι αν συνέβη ο διαχωρισμός η παρουσία των Νεάντερταλ δεν έφυγε μακριά από τα γονίδια μας. Γενετικά, είμαστε κατά 99,7% πανομοιότυποι και είναι ξεκάθαρο ότι υπήρξαν έντονες διασταυρώσεις μεταξύ των ειδών.
Τα γονίδια από τους Νεάντερταλ είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα σε άτομα ευρωπαϊκής καταγωγής που κληρονομούν περίπου το 2% του γονιδιώματός τους από προγόνους Νεάντερταλ.