Στη μάχη κατά των πλαστικών αποβλήτων συμμετέχει και η ίδια η φύση, με τους επιστήμονες να έχουν εντοπίσει έναν θαλάσσιο μύκητα που καταστρέφει τα πλαστικά.
Ο μύκητας, που ονομάζεται Parengyodontium album, βρέθηκε να ζει μαζί με άλλους θαλάσσιους οργανισμούς σε δείγματα πλαστικών σκουπιδιών που αντλήθηκαν από το σκουπιδότοπο του Βόρειου Ειρηνικού τον Δεκέμβριο του 2019 κατά τη διάρκεια αποστολής της Ocean Cleanup, αναφέρει το New Atlas.
Στη συνέχεια, απομονώθηκε από θαλάσσιους βιολόγους του Βασιλικού Ινστιτούτου Θαλασσίων Ερευνών της Ολλανδίας, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης και ινστιτούτα στο Παρίσι, την Κοπεγχάγη και την Ελβετία. Ο μύκητας καλλιεργήθηκε στο εργαστήριο και διαπιστώθηκε ότι διασπά το πολυαιθυλένιο, ένα από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα πλαστικά που βρίσκεται σε πράγματα όπως η μεμβράνη συσκευασίας, οι σακούλες του σούπερ μάρκετ, τα μπουκάλια, τα παιχνίδια κ.ά.
Η σχετική μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science of The Total Environment.
Ο ρόλος του υπεριώδους φωτός
Αν και προηγούμενες έρευνες έχουν αποκαλύψει βακτήρια και ένζυμα ικανά να καταστρέφουν τα πλαστικά απόβλητα, οι πλαστικοφάγοι θαλάσσιοι μύκητες είναι κάτι σπάνιο, με τον P.album να γίνεται τώρα το τέταρτο μέλος αυτής της ελίτ ομάδας. Αλλά αυτό που κάνει αυτή την τελευταία ανακάλυψη τόσο συναρπαστική είναι ότι οι επιστήμονες κατάφεραν να ποσοτικοποιήσουν τον ρυθμό αποικοδόμησης.
Εργαστηριακά πειράματα υποδεικνύουν ότι τα θαλάσσια απόβλητα πολυαιθυλενίου (PE) που εκτίθενται σε υπεριώδες φως διασπώνται και χρησιμοποιούνται ως πηγή ενέργειας από τον μύκητα με ρυθμό 0,044% ανά ημέρα.
«Στο εργαστήριο, ο P. album διασπά μόνο το PE που έχει εκτεθεί σε υπεριώδες φως τουλάχιστον για σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτό σημαίνει ότι στον ωκεανό, ο μύκητας μπορεί να αποικοδομήσει μόνο το πλαστικό που έχει επιπλεύσει αρχικά κοντά στην επιφάνεια», δηλώνει η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Annika Vaksmaa.
«Ήταν ήδη γνωστό ότι το υπεριώδες φως διασπά από μόνο του το πλαστικό μηχανικά, αλλά τα αποτελέσματα μας δείχνουν ότι διευκολύνει επίσης τη βιολογική διάσπαση του πλαστικού από τους θαλάσσιους μύκητες», συμπληρώνει.
Ένα πιθανό αρνητικό στοιχείο εδώ είναι ότι ο μύκητας δεν φαίνεται να καταβροχθίζει μεγάλο μέρος του άνθρακα στο πολυαιθυλένιο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, αλλά αντίθετα μετατρέπει το μεγαλύτερο μέρος του ως διοξείδιο του άνθρακα και αποβάλλει το αέριο του θερμοκηπίου. Αλλά η μικρή ποσότητα που παράγεται – «η ίδια με τη μικρή ποσότητα που απελευθερώνει ο άνθρωπος κατά την αναπνοή του» σημειώνεται στη μελέτη –δεν θεωρείται ότι προκαλεί ένα εντελώς νέο περιβαλλοντικό πρόβλημα.
«Υπάρχουν και άλλοι τέτοιοι μύκητες»
Η Vaksmaa θεωρεί ότι είναι πιθανό να υπάρχουν και άλλοι, μη αναγνωρισμένοι, μύκητες που διασπούν τα πλαστικά στην επιφάνεια και κάτω από αυτήν.
«Οι θαλάσσιοι μύκητες μπορούν να διασπάσουν πολύπλοκα υλικά που αποτελούνται από άνθρακα», επισημαίνει. «Υπάρχουν πολυάριθμες ποσότητες θαλάσσιων μυκήτων, οπότε είναι πιθανό ότι εκτός από τα τέσσερα είδη που έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής, και άλλα είδη συμβάλλουν στην αποικοδόμηση των πλαστικών».
Εν τω μεταξύ, η οργάνωση Ocean Cleanup ανέφερε τον Απρίλιο ότι από το 2019 που ξεκίνησε μέχρι σήμερα έχει απομακρύνει 10 εκατομμύρια κιλά θαλάσσιων σκουπιδιών από τον μεγαλύτερο σκουπιδότοπο στον πλανήτη, το Great Pacific Garbage Patch, και από βασικούς ρυπογόνους ποταμούς σε όλο τον κόσμο.