Τηλεργασία: Σε ποιες χώρες δίνουν έξτρα επίδομα για τα έξοδα στο σπίτι

Η πανδημία του κορωνοϊού συνεχίζει να πλήττει τις χώρες παγκοσμίως και δεκάδες εκατομμυρίων εργαζομένων αναγκάζονται να δουλεύουν από το σπίτι τους.

Σύμφωνα με τους Ολλανδούς τον λογαριασμό της τηλεργασίας θα τον πληρώσουν τα αφεντικά, ενώ το ποσό που τους επιβαρύνει είναι περίπου 2 ευρώ την ημέρα κατά μέσο όρο. Αυτό το ποσό όχι μόνο καλύπτει τα έξοδα για καφέ, τσάι και χαρτί υγείας που καταναλώνονται στο ωράριο εργασίας, αλλά επίσης και για ηλεκτρικό και αέριο και νερό, και επιπλέον το κόστος απόσβεσης γραφείου και καρέκλας, αναγκαία πράγματα για τα οποία ο εργαζόμενος δεν θα τα σκεφτόταν αν ήταν στην εργασία του.

"Έχουμε κυριολεκτικά υπολογίσει ακόμη και πόσα κουταλάκια τσαγιού υπάρχουν κατά μέσο όρο σε κάθε νοικοκυριό, οπότε δεν είναι τόσο δύσκολο να υπολογίσουμε το κόστος" είπε η Γκάμπριελ Μπέτονβιλ από το ίδρυμα NIBUD, που πραγματεύεται τα οικονομικά των νοικοκυριών, χρηματοδοτείται κυρίως από την κυβέρνηση και ερευνά το όποιο επιπλέον κόστος της τηλεργασίας.

Και μπορεί αυτοί οι υπολογισμοί να φαίνονται ασήμαντοι αυτήν την εποχή του κορονοϊού που ο κόσμος έχει γονατίσει, ωστόσο παραμένουν σχετικοί και επίκαιροι καθώς ειδικοί προβλέπουν ότι η μεγάλη μείωση της εργασίας από χώρους γραφείου θα είναι το μόνιμο κληροδότημα της κρίσης.
Μάλιστα, οι ολλανδικές Αρχές έχουν ήδη αρχίσει να θέτουν σε εφαρμογή τα ευρήματα της έρευνας της NIBUD και τα επικαλούνται για να προσφέρουν στους υπαλλήλους που έχουν βγει σε τηλεργασία "μπόνους" κορονοϊού, ύψους 363 ευρώ φέτος, ξεκινώντας από τον Μάρτιο, μήνας που η χώρα μπήκε σε lockdown.

Τα 2 ευρώ την ημέρα αφορούν έναν μέσο εργαζόμενο με μέσο κόστος αλλά το ποσό μπορεί να τροποποιηθεί ανάλογα με παράγοντες όπως το κόστος θέρμανσης και ύδρευσης του σπιτιού ή την ποιότητα της μόνωσης. Δεν καλύπτει νέα έπιπλα, υπολογιστές, τηλέφωνα ή άλλο εξοπλισμό, που, σύμφωνα με τη NIBUD, θα πρέπει να διατεθούν στους εργαζομένους από τους εργοδότες τους, εάν είναι απαραίτητος για την εργασία τους.

Ωστόσο, όχι μόνο η Ολλανδία, αλλά και άλλες χώρες προσπαθούν να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα της τηλεργασίας, τη στιγμή που πολλοί εργαζόμενοι δεν επιθυμούν ιδιαίτερα να επιστρέψουν στο καθεστώς πλήρους απασχόλησης από το γραφείο μόλις περάσει η πανδημία.

Συγκεκριμένα, η Ισπανία έχει επιβάλει στους εργοδότες να καλύπτουν έξοδα για τη συντήρηση ενός γραφείου στο σπίτι και τον εξοπλισμό του.

Η Γερμανία συζητεί νομοσχέδιο που θα ενισχύει τα δικαιώματα των εργαζομένων στην τηλεργασία, ενώ η Γαλλία είχε περάσει χρόνια πριν νόμο που τους προστατεύει από μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου εκτός των ωρών εργασίας.

Η Βρετανία έχει αφήσει να εννοηθεί ότι ίσως χαλαρώσει τους κανόνες για έκπτωση φόρου για εξοπλισμό που αφορά στην εργασία κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Πάντως, μόνο οι Ολλανδοί έχουν καταρτίσει σχέδιο τηλεργασίας με τέτοια λεπτομέρεια.

Η Γιόσε Κάγκερ από το FNV, το μεγαλύτερο εργατικό συνδικάτο της Ολλανδίας δήλωσε πως "η κυβέρνηση έχει δώσει ένα καλό παράδειγμα εδώ". Σημειώνεται πως το FNV θέλει όλοι οι εργαζόμενοι που δουλεύουν από το σπίτι τους να αποζημιωθούν βάσει του πλαισίου που παρουσίασε η NIBUD. «Μιλάμε για διαρθρωτικές, πάγιες δαπάνες τηλεργασίας», δήλωσε η Κάγκερ. Πολλά από τα μέλη του FNV και πάλι πρέπει να παρουσιαστούν στα γραφεία ή τις μονάδες μιας επιχείρησης, όπως αυτοί στα εργοστάσια της εταιρείας βαφών AkzoNobel και τα ζυθοποιεία της Heineken.

Όμως, ήδη εργάζονται από το σπίτι τους από τον Μάρτιο οι περισσότεροι τραπεζοϋπάλληλοι, οι εργαζόμενοι σε ασφαλιστικές εταιρείες, το προσωπικό τηλεφωνικών κέντρων και πολλοί άλλοι. Περίπου το 80% των Ολλανδών εργαζομένων καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Η τράπεζα ABN Amro πληρώνει τους εργαζομένους της για να εξοπλίσουν το γραφείο στο σπίτι τους, αλλά τα καθημερινά έξοδα συνεχίζουν να αποτελούν θέμα. Ο εκπρόσωπος Γιάρκο ντε Σβαρτ δήλωσε ότι η τράπεζα δεν πιστεύει ότι οι υπάλληλοι θα εργαστούν ποτέ πάνω από τρεις ημέρες την εβδομάδα από το γραφείο.

Πάντως, αρκετοί υπεύθυνοι επιχειρήσεων θεωρούν πως σε μία περίοδο που ο κορωνοϊός έχει καταφέρει πλήγμα και στην οικονομία των χωρών, οι επιπλέον πληρωμές δεν ακούγονται ως κάτι πολύ λογικό. Ο εκπρόσωπος της οργάνωσης Ολλανδών εργοδοτών AWVN Γιάνες βαν ντερ Βέλντε δήλωσε ότι οι υπολογισμοί της NIBUD δεν αποτυπώνουν όλα τα επιδόματα που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι που εργάζονται από το σπίτι.

"Αυτό το αίτημα από τα συνδικάτα να λαμβάνουν όλοι αποζημίωση διότι τώρα φτιάχνουν τον δικό τους καφέ στο σπίτι - μπορεί κανείς να επισημάνει ότι οι εργαζόμενοι έχουν τώρα αντ’ αυτού πολύ ελεύθερο χρόνο", δήλωσε ο ίδιος, αναφερόμενος στον χρόνο -κατά μέσο όρο μια ώρα ημερησίως- που εξοικονομούν οι εργαζόμενοι από τη μετακίνησή τους προς και από το γραφείο.

Ενώ οι εργαζόμενοι θα πρέπει να αποζημιώνονται για το κόστος ενός γραφείου στο σπίτι, αυτό θα πρέπει να αντισταθμιστεί από μείωση αποζημιώσεων για τη μίσθωση οχημάτων και άλλων επιδομάτων για μετακινήσεις, πρόσθεσε ο ίδιος και υπογράμμισε: "Δεν πρόκειται άνθρωποι, σχεδόν σε όλο τον κόσμο, να λάβουν έξτρα ‘μπόνους’ επιπρόσθετα του μισθού τους -σίγουρα όχι κατά τη διάρκεια μιας οικονομικής ύφεσης".

Ο Γερούν βαν Βέλζεν από το ολλανδικό υπουργείο Εσωτερικών που καλύπτει επιπλέον έξοδα κατά περίπτωση επεσήμανε ότι δεν είναι λογικό ένας εργοδότης να πληρώσει για μια μηχανή καπουτσίνο ακόμη και αν θεωρείται ότι συμβάλλει έτσι ώστε να τονωθεί η παραγωγικότητα των απασχολουμένων. "Περιορίζεται σε πράγματα που είναι απαραίτητα για να κάνει κάποιος τη δουλειά του" είπε ο βαν Βέλζεν.

Το 40% του εργατικού δυναμικού στην Ευρώπη μπορεί να τηλεργαστεί
Μετά το ξέσπασμα του κορονοϊού εκπονήθηκαν πολλές μελέτες, με στόχο να διαφανεί πόσες θέσεις εργασίας παγκοσμίως θα μπορούσαν να "μετακομίσουν" από το γραφείο στο σπίτι. Βάσει έρευνας (Dingel, Neiman, 2020), που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο, το 34% των δουλειών στις ΗΠΑ (που αντιστοιχούν στο 44% των αποδοχών) θα μπορούσαν εύλογα να γίνουν από το σπίτι. Με βάση άλλη έρευνα (Boeri, Caiumi, Paccagnella, 2020), που επίσης δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο, το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται στο 24% στην Ιταλία, 25% στην Ισπανία, 28% στη Γαλλία, 29% στη Γερμανία και 31% σε Σουηδία και Βρετανία.

Συνολικά, περίπου το 40% του εργατικού δυναμικού στην Ευρώπη θα μπορούσε να εργαστεί βιώσιμα από το σπίτι.
«Ενώ η εργασία από το σπίτι ήταν μια μάλλον περιορισμένη μορφή εργασίας στην προ πανδημίας εποχή, πρόσφατες εκτιμήσεις δείχνουν ότι το ένα τρίτο όλων των θέσεων εργασίας στις ανεπτυγμένες οικονομίες μπορούν να μετατραπούν σε τηλεργασία.

Οι ιστορίες για εταιρείες και οργανισμούς, που κλείνουν τα γραφεία τους για χάρη της τηλεργασίας αφθονούν, ενώ πολλοί υποστηρίζουν ότι η τηλεργασία ήρθε για να μείνει.

Από την άλλη, υπάρχουν όσοι αντιτείνουν ότι, αρχής γενομένης ήδη από τη δεκαετία του '70, έγιναν πολλές προσπάθειες για να αναπτυχθεί η τηλεργασία, αλλά δεν υιοθετήθηκαν μαζικότερα. Υπάρχουν επίσης ανησυχίες, για την επίπτωση που μπορεί να έχει η τηλεργασία στην ομαδική εργασία και την ανάπτυξη καινοτομίας στον εργασιακό χώρο» επεσήμανε ο ερευνητικός εταίρος του ΙΖΑ.