Φως στη σχέση παχυσαρκίας και καρκίνου του παγκρέατος ρίχνει μια νέα μελέτη η οποία αποκάλυψε ότι η παχυσαρκία ευνοεί την εξέλιξη του όγκου, ενώ εμποδίζει τα οφέλη της χημειοθεραπείας σε ασθενείς με την πιο συχνή μορφή καρκίνου του παγκρέατος.
«Υπάρχουν διάφοροι τύποι καρκίνου του παγκρέατος, αναλόγως εάν ο καρκίνος ανακύπτει στα εξωκρινή ή στα ενδοκρινή κύτταρά του, διάκριση ιδιαίτερα σημαντική εξαιτίας του διαφορετικού τρόπου αντιμετώπισης τους. Οι εξωκρινείς όγκοι είναι οι πλέον κοινοί, με τα αδενοκαρκινώματα να αφορούν στο 95% των περιπτώσεων, ενώ οι ενδοκρινείς αντιπροσωπεύουν μόλις το 5% του συνόλου των παγκρεατικών καρκίνων. Υπάρχουν διαφορετικοί παράγοντες κινδύνου για κάθε τύπο καρκίνου του παγκρέατος, μερικοί από τους οποίους μπορούν να προληφθούν, αφού αφορούν συνήθειες που μπορούν να αλλάξουν.
Εκτός από τους καπνιστές, οι παχύσαρκοι άνθρωποι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος έως κατά 20%, συγκριτικά με τους ανθρώπους φυσιολογικού βάρους», μας εξηγεί ο γενικός χειρουργός και εξειδικευμένος στη χειρουργική ογκολογία και προηγμένη λαπαροσκοπική χειρουργική Δρ. Εμμανουήλ Ζαχαράκης - Διευθυντής Χειρουργικής Ανωτέρου Πεπτικού, Κλινική ΙΑΣΩ General (Αθήνα) & Συνεργάτης Κλινικής ‘Άγιος Λουκάς’ (Θεσ/νίκη) - Επ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Imperial College London (www.zacharakis-surgery.gr).
Οι ερευνητές του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης - Harvard Medical School - ενέκυψαν στο πορογενές αδενοκαρκίνωμα του παγκρέατος (PDAC), την τέταρτη κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως. Αξιοσημείωτο είναι το ποσοστό των ασθενών με PDAC που είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι καθώς αυτό ξεπερνά το 50%!
Είναι ήδη γνωστό στην επιστημονική κοινότητα ότι χαρακτηριστικό του πορογενούς αδενοκαρκινώματος του παγκρέατος είναι η αυξημένη δεσμοπλασία, δηλαδή η υπερπαραγωγή εξωκυττάριας μήτρας (στέρεος ιστός γύρω από τα κύτταρα που προσφέρει δομική υποστήριξη), η οποία προάγει την επιβίωση και τη μετανάστευση των καρκινικών κυττάρων και εμποδίζει τα φάρμακα της χημειοθεραπείας να εισέλθουν στον όγκο.
Το ίδιο χαρακτηριστικό έχει και η παχυσαρκία, μια κατάσταση κατά την οποία το λίπος μπορεί να συσσωρευτεί στο πάγκρεας και να προκαλέσει φλεγμονή και τελικά ίνωση.
Άγνωστος, ωστόσο, ήταν ο μηχανισμός με τον οποίο η παχυσαρκία αυξάνει τη φλεγμονή και τη δεσμοπλασία. Αυτή ήταν και η συνεισφορά της μελέτης, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Cancer Discovery.
Στη δημοσίευσή τους οι ερευνητές περιγράφουν πώς οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των λιποκυττάρων, ανοσοκυττάρων και κυττάρων του συνδετικού ιστού στους παχύσαρκους ασθενείς ενθαρρύνουν ένα μικροπεριβάλλον στον όγκο που καθιστά ευκολότερη την αύξηση των κυττάρων του, ενώ την ίδια στιγμή εμποδίζουν την απόκριση στη χημειοθεραπεία.
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε τις επιπτώσεις της παχυσαρκίας στην ανάπτυξη του όγκου, την εξέλιξη και ανταπόκριση στη θεραπεία σε ζωικά μοντέλα με PDAC και έλεγξε τα ευρήματα σε δείγματα καρκινοπαθών.
Ο ερευνητής Dai Fukumura, αναπληρωτής καθηγητής ακτινο-ογκολογίας στο Harvard Medical School και ο καθηγητής Rakesh K. Jain, με την υπόλοιπη ομάδα, διαπίστωσαν υψηλά επίπεδα λιποκυττάρων και δεσμοπλασίας σε όγκους παχύσαρκων ποντικών με PDAC και σε καρκινικό ιστό ασθενών με τη νόσο. Αναγνώρισαν δε μια θεραπεία που μπορεί να μπλοκάρει τον μηχανισμό.
Ειδικότερα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το υψηλό επίπεδο δεσμοπλασίας σε παχύσαρκα ποντίκια με PDAC οφειλόταν στην ενεργοποίηση των παγκρεατικών κυττάρων που ονομάζονται αστεροειδή, μέσω του υποδοχέα τύπου 1 (ΑΤ1) της Αγγεοπτενσίνης ΙΙ. Το έναυσμα ήταν η παραγωγή της πρωτεΐνης ιντερλευκίνης-1 βήτα (IL-1β) - από λιποκύτταρα και από ανοσοκύτταρα που ονομάζονται ουδετερόφιλα εντός και γύρω από τους όγκους.
Κατόπιν η ομάδα ανακάλυψε ότι θα μπορούσε να αναστείλει το μονοπάτι ΑΤ1 με ένα αντιυπερτασικό φάρμακο που ονομάζεται λοσαρτάνη, το οποίο προκάλεσε μείωση της σχετιζόμενης με την παχυσαρκία δεσμοπλασίας και περιόρισε την ανάπτυξη του όγκου. Ταυτόχρονα προκάλεσε αύξηση της απόκρισης στη χημειοθεραπεία μόνο στα παχύσαρκα ποντίκια με PDAC και όχι σ’ αυτά με φυσιολογικό βάρος.
Τα ευρήματα αυτά ενθαρρύνουν τους ερευνητές, οι οποίοι δεν αποκλείουν την ανακάλυψη βιοδεικτών που θα μπορούσαν να προσδιορίσουν τους ασθενείς με PDAC που θα επωφελούνταν από τους ΑΤ1 αποκλειστές ή τα IL-1β αντισώματα. Αντίθετα, εξαιτίας των εγκεκριμένων εκδοχών τους, η ερευνητική ομάδα πιστεύει ότι η εφαρμογή τέτοιων θεραπειών στην κλινική πράξη είναι πολύ εφικτή.
Σχολιάζοντας τα ευρήματα ο Δρ. Ζαχαράκης ανέφερε ότι «οι ανακαλύψεις των ερευνητών είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρες για πολύ μεγάλο αριθμό ασθενών με τον συγκεκριμένο τύπο καρκίνου του παγκρέατος και σε πιθανή εφαρμογή τους θα δώσουν την ευκαιρία βελτίωσης της έκβασης σε μεγάλο ποσοστό ασθενών, οι οποίοι διαφορετικά έχουν να αντιμετωπίσουν έναν καρκίνο που έχει κακή πρόγνωση. Η χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση του καρκίνου του παγκρέατος δεν είναι εφικτή σε όλες τις περιπτώσεις, και είναι μια από τις δυσκολότερες επεμβάσεις τόσο για τον ασθενή όσο και για τον χειρουργό, ο οποίος θα πρέπει να είναι πλήρως εξειδικευμένος και πεπειραμένος στις συγκεκριμένες επεμβάσεις».
Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
