Του Λευτέρη Χ. Θεοδωρακόπουλου
Άγρια παιδιά σκορπούν τον τρόμο και τον φόβο! Στο κόκκινο είναι η παιδική παραβατικότητα και οι αμούστακοι νταήδες ξεσπούν με βία και με αβυσσαλέο μίσος. Στις γειτονιές, στα σχολεία, παντού…
Ο ανθός της ελληνικής κοινωνίας είναι σε μια κατάσταση αμόκ και επιδίδεται σε βανδαλισμούς, σε ακραίες συμπεριφορές και επιθέσεις. Είναι ένα γεγονός που το αποτυπώνουμε με ρεπορτάζ εδώ και χρόνια αλλά αντί να μειώνεται δυστυχώς αυξάνεται.
Πριν λίγες ημέρες με παγωμάρα διαβάσαμε τα στοιχεία που εξέδωσε η Ελληνική Αστυνομία που έκαναν λόγο για 1.353 συλλήψεις ανηλίκων τον Σεπτέμβριο σε1.201 υποθέσεις. Και αυτές είναι μόνο όσες εξιχνιάστηκαν. Ο Θεός να βάλει το χέρι του.
Πίσω από κάθε ψυχρό αριθμό κρύβεται ένα παιδί, ένα παιδί παραμελημένο, ένα παιδί αφημένο στην τύχη του, ένα παιδί που καθοδηγείται από τα άγρια ένστικτα του.
Αστυνομικός που κάνει περιπολίες στους δρόμους έλεγε στο «Καρφί» πως έχουν ανέβει πάρα πολύ τα κρούσματα της παιδικής παραβατικότητας και η σύλληψη είναι η τελευταία ενέργεια καθώς φοβούνται και τον στιγματισμό της ζωής των παιδιών. Όμως εξηγεί πως η κατάσταση κινδυνεύει να ξεφύγει από τον έλεγχο. Μιλάει για μίσος στα μάτια των παιδιών.
Νίκος Ρήγας, Αντιπρόεδρος Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων:
Αντί να βοηθούν καταγράφουν στα κινητά τα ντ5οκουμέντα της βίας!
Ο Αντιπρόεδρος της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Νίκος Ρήγας, επιβεβαιώνει στο «Καρφί» τα υψηλά νούμερα της παιδικής παραβατικότητας. Το στοιχείο που δίνει, το οποίο προκαλεί σοκ και ταυτόχρονα προβληματισμό έντονο, είναι ότι παλιότερα παραβατικές συμπεριφορές καταγράφονταν από παιδιά εφηβικής και μετεφηβικής ηλικίας, ενώ τώρα δυστυχώς παρατηρούνται και σε μικρότερες ηλικίες όπως 10,11 και 12 ετών.
«Οι συνάδελφοι που ασχολούνται με αυτές τις υποθέσεις τις διαχειρίζονται με πολύ λεπτούς χειρισμούς γιατί έχουν να κάνουν με παιδιά. Η ΕΛ. ΑΣ έχει αναβαθμίσει την προσοχή της στην παιδική παραβατικότητα τα τελευταία χρόνια. Με ειδικές εκπαιδεύσεις στο προσωπικό και με στελέχωση ειδικών ψυχολόγων. Παλιότερα η παιδική παραβατικότητα είχε να κάνει με τις ηλικίες 16,17 και 18, τώρα δυστυχώς υπάρχουν πολλά περιστατικά από παιδιά 10, 11 και 12 ετών. Είναι ένα ανησυχητικό φαινόμενο. Δυστυχώς λειτουργούν με όρους συμμοριών, κλείνουν «ραντεβού» για συμπλοκές, ενώ η βία είναι διάχυτη εντός και εκτός σχολικών χώρων. Για να εξαλειφθεί το φαινόμενο αυτό χρειάζεται γονικός έλεγχος, προσοχή από τα σχολεία και κυρίως σημασία στα παιδιά. Η οικογένεια παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο» και συνέχισε με το πιο τραγικό της υπόθεσης: «Λυπηρό είναι και ένα άλλο φαινόμενο που παρατηρείται. Όταν υπάρχει συμπλοκή ανάμεσα σε παιδιά, δεν τα χωρίζουν οι συμμαθητές τους ή οι φίλοι τους αντίθετα καταγράφουν το συμβάν με τα κινητά τους για να τα ανεβάσουν στα κοινωνικά δίκτυα τους με σκοπό να γίνουν viral»!
Άγγελος Τσιγκρής, Καθηγητής Αστυνομικής Ακαδημίας, τ. Γενικός Γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής:
Η πρόληψη της νεανικής βίας και παραβατικότητας
Ο καθηγητής Αστυνομικής Ακαδημίας, τ. Γενικός Γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής, Άγγελος Τσιγκρής μιλάει στο «Καρφί» για το μεγάλο θέμα της παιδικής παραβατικότητας κάνει λόγο για χαμένη ανθρώπινη επικοινωνία η οποία ωθεί τα παιδιά σε άνομες πράξεις.
Ειδικότερα λέει: «Έχει αποδειχθεί ότι ο χαλαρός έλεγχος στο πλαίσιο της οικογένειας και η έλλειψη επικοινωνίας, ανάμεσα στον γονιό και στο παιδί, ευνοούν την παραβατικότητα. Εάν λείπει αυτό το στοιχείο της επικοινωνίας με τους γονείς, αντίστοιχα το παιδί αδιαφορεί για το σχολείο και εμπλέκεται σε ομάδες άλλων νεαρών, που μπορεί να εκδηλώσουν παραβατική συμπεριφορά. Πολυετείς επιστημονικές έρευνες απέδειξαν ότι οι οικογένειες, των νεαρών παραβατών έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Το ένα χαρακτηριστικό είναι, ότι συνήθως πρόκειται για φτωχές οικογένειες. Ωστόσο, δεν είναι μόνον η φτώχεια που προκαλεί την εγκληματικότητα. Πολύ συχνά η φτώχεια ωθεί τους νέους να ξεπεράσουν άλλους συνομηλίκους τους από εύπορες οικογένειες και να μεγαλουργήσουν. Για να υπάρξει πιθανότητα τέλεσης εγκληματικών πράξεων από ανήλικους, πρέπει να υπάρξει ένας συνδυασμός φτώχειας, εγκληματικού παρελθόντος της ίδιας της οικογένειας και έλλειψης ελέγχου των γονέων προς το παιδί. Πρέπει, δηλαδή, να συμπέσουν ταυτόχρονα τρεις παράγοντες προκειμένου να υπάρξει σοβαρή πιθανότητα να εκδηλώσει κάποιος ανήλικος παραβατική συμπεριφορά. Οι ανήλικοι με παραβατικό ιστορικό (π.χ. τέλεση κλοπών, πρόκληση επεισοδίων στα γήπεδα και φθοράς ξένης ιδιοκτησίας), παρουσιάζουν αντίστοιχα προβλήματα στην οικογένεια και το σχολείο, με αποτέλεσμα να καταφεύγουν σε παραβατικές ομάδες, προκειμένου να αναπληρώσουν εκεί την ανθρώπινη επικοινωνία και την αναγνώριση που τους λείπει. Η εγκληματολογική έρευνα, αναφορικά με τους έφηβους παραβάτες, έχει αποδείξει ότι πρόκειται κυρίως για αγόρια, μέσης ηλικίας. Η οικονομική κατάσταση της οικογένειάς τους εμφανίζεται γενικά να είναι αρκετά καλή, καθώς εργάζονται συνήθως και οι μητέρες τους, αλλά περιστασιακά και οι ίδιοι. Οι παραβατικές παρέες των νέων σχολικής ηλικίας είναι σχετικά πολυμελείς και στελεχώνονται κυρίως με άτομα του ιδίου φύλου. Τα μέλη της παρέας προέρχονται κυρίως από το σχολείο, αλλά επίσης από τη γειτονιά, το χώρο εργασίας και τους τόπους νυκτερινής διασκέδασης. Στην παρέα μετέχουν συνήθως για να βρουν φίλους, χωρίς να έχουν συνήθως κάποιον αρχηγό ή ιεραρχική δομή, ώστε να μπορεί να γίνει λόγος για «συμμορίες ανηλίκων». Οι έφηβοι παραβάτες επιδίδονται συχνά σε αντισυμβατικές ενέργειες, όπως αγορά, πώληση και χρήση ναρκωτικών ουσιών, πρόκληση ζημιών σε σχολικό χώρο, κλοπές σε κατάστημα, επεισόδια στο γήπεδο, συμπλοκές με τρίτους, φθορές ξένης ιδιοκτησίας, κλοπές χρήσης ή εξαρτημάτων μεταφορικού μέσου, απειλές κατά συνομηλίκων, διαρρήξεις κατοικιών και αυτοκινήτων, πώληση κλοπιμαίων, κλπ. Για να προληφθεί μια μελλοντική έξαρση της παραβατικότητας των ανηλίκων και της νεανικής βίας θα πρέπει -μεταξύ άλλων- να δοθούν περισσότερες ευκαιρίες στους νέους, να επαναπροσδιορισθούν οι στόχοι της νέας γενιάς και να διασφαλισθούν τα μέσα για την επίτευξή τους, να μειωθεί η ανεργία, να ενσωματωθούν οι μειονοτικές ομάδες του πληθυσμού, να στηριχθούν οι θεσμοί της οικογένειας και του σχολείου και να οικοδομηθεί μια κοινωνία συνοχής και αλληλεγγύης. Μια δίκαιη κοινωνία, με ίσες ευκαιρίες για όλους!».
Νάσια Σκαμπαρδώνη Ψυχολόγος - Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεύτρια:
Τα θυμωμένα παιδιά επιτίθενται
Η Ψυχολόγος & Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεύτρια Νάσια Σκαμπαρδώνη μιλώντας στο «Κ» σκιαγραφεί το προφίλ των παιδιών και αποδίδει την ψυχολογική κατάσταση των παιδιών που εμπλέκονται σε περιστατικά παραβατικότητας.
Ειδικότερα εξηγεί: «Η παραβατικότητα των ανηλίκων είναι η μάστιγα της εποχής, κι όλο και πληθαίνουν τα περιστατικά ενώ το όριο ηλικίας που εμφανίζονται αποκλίνουσες συμπεριφορές όλο και μειώνεται. Δημιουργούνται συμμορίες σε περιοχές που θέλουν να ελέγχουν όπως και στο σχολείο και ομάδες νέων εκφοβίζουν άλλα παιδιά ίδιας ή μικρότερης ηλικίας, προσπαθώντας με αυτό τον τρόπο να επιβληθούν, αλλά και να φανούν δυνατοί στα μάτια των υπολοίπων, με το να κλέβουν, ή να προκαλούν καταστροφές ή να χτυπούν άλλα παιδιά ακόμη και να χρησιμοποιούν ουσίες και αλκοόλ ή ακόμα και μαχαίρια ως όπλα. Στην εφηβεία τα παιδιά προσπαθούν να δημιουργήσουν την ταυτότητα τους και ο ρόλος των συνομηλίκων παίζει το πιο σημαντικό ρόλο. Ένα παιδί με χαμηλή αυτοεκτίμηση, ένα παιδί που δεν έχει ανοιχτό κανάλι επικοινωνίας με τους γονείς του ή με τους συνομηλίκους του, ένα παιδί που νιώθει απόρριψη, η βιώνει ή είναι μάρτυρας ενδοοικογενειακής βίας, είναι υποψήφιο να θέλει να ενταχτεί σε μια ομάδα συνομηλίκων ώστε να γίνει αποδεκτός έστω και μέσω της βίας. Έλλειψη ενσυναίσθησης είναι μια κύρια αιτία. Τα βιντεοπαιχνίδια και η μουσική που ενισχύουν τη βία συμβάλλουν. Χρειάζονται όρια και εποπτεία από την οικογένεια. Ας λάβουμε υπόψη ότι τα παιδιά μεγαλώνουν αναπτύσσοντας ψυχική ανθεκτικότητα και υγιείς συμπεριφορές όταν μεγαλώνουν με αγάπη, προσοχή, κατανόηση και αποδοχή. Τα θυμωμένα παιδιά επιτίθενται. Οι οικογενειακοί δεσμοί, η επικοινωνία, η συζήτηση, οι δραστηριότητες, ο αθλητισμός ,οι ρεαλιστικές προσδοκίες των γονιών, η αποδοχή των συναισθημάτων του, είναι υγιή συστατικά για να προλαμβάνουμε τέτοια περιστατικά».
Πρωτοβουλία για το Παιδί: Τριπλασιασμός των περιστατικών!
Η Θεοδώρα Νιώπα, Κοινωνική Λειτουργός, Συντονίστρια στο Κέντρο Αναφοράς και Παροχής Συμβουλευτικής της Πρωτοβουλίας για το Παιδί, του Συλλόγου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με πεδίο δράσης του την προστασία και την φροντίδα παιδιών που βρίσκονται σε ανάγκη και σε κίνδυνο μιλώντας στο «Καρφί» κάνει λόγο για ένα φαινόμενο το οποίο μεγεθυνόταν όλα αυτά τα χρόνια.
Ειδικότερα υπογραμμίζει: «Οι επαγγελματίες της «Πρωτοβουλίας για το Παιδί» είχαν αρχίσει να διαγιγνώσκουν προ δεκαετίας ότι η αύξηση των περιστατικών εφηβικής παραβατικότητας, είναι ένα ζήτημα που θα απασχολήσει την ελληνική κοινωνία. Από τα στατιστικά μας στοιχεία διαφαίνεται ξεκάθαρα ότι υπάρχει τριπλασιασμός αυτών των περιπτώσεων και ο σκοπός μας είναι η αποτροπή της παραμονής των εφήβων στο σύστημα των παραβατικών ομάδων. Και το ποσοστό αυτό δεν αφορά μόνο τα παιδιά που προέρχονται από οικογένειες που δυσλειτουργούν, δηλαδή παιδιά που βιώνουν την παραμέληση και την κακοποίηση».
«Δεν έχουμε καμία ελπίδα για το μέλλον»
Η κα. Νιώπα εμβαθύνει στα αίτια της κακοποιητικής και παραβατικής συμπεριφοράς των παιδιών υπογραμμίζοντας πως τα παιδιά δεν έχουν ελπίδα για το μέλλον…
«Ρωτάμε συχνά τα παιδιά τι μπορεί φταίει. Αυτό που μας απαντούν είναι ότι δεν έχουν καμία ελπίδα για το μέλλον. Νιώθουν ότι δεν καλύπτονται συναισθηματικά από τους σημαντικούς ενήλικες, δεν ενισχύονται ουσιαστικά από το σχολείο και ότι οι σχέσεις είναι επιφανειακές. Προσπαθούν να καλύψουν αυτές τις ανάγκες εντός των ομάδων των συνομηλίκων μέσα από τις οποίες δέχονται επιρροή. Αν η επιρροή αυτή είναι αρνητική, θα υποκύψουν σε συμπεριφορές για να συνεχίσουν να ανήκουν σε αυτές, ακόμα και αν η εσωτερική φωνή τους προσπαθεί να τους αποτρέψει. Η αρνητική επιρροή αφορά στη χρήση ουσιών, την από κοινού τέλεση κλοπών, τις συχνές εναλλαγές σεξουαλικών συντρόφων, τους βανδαλισμούς, την επιβολή μέσω επιθετικότητας, σωματικής ή σεξουαλικής, την απόκτηση «εύκολων χρημάτων». Είναι τυχαίο που αντιγράφουν τις πράξεις που αναφέρονται σε στίχους και σε video clip; Που προσπαθούν να αντιγράψουν αυτά που βλέπουν χωρίς καμία καθοδήγηση σε βίντεο ερωτικού περιεχομένου; Σίγουρα όχι. Αυτό που μπορούμε να σας διαβεβαιώσουμε είναι ότι το τίμημα που πληρώνουν είναι μεγάλο, όταν έρχεται η συνειδητοποίηση του τι χρειάστηκε να θυσιάσουν από τον εαυτό τους για να ανήκουν κάπου. Επειδή λείπουμε εμείς οι ενήλικες. Πλέον, μέσα από την επαφή μας με τα παιδιά είμαστε σίγουροι ότι για να επενδύσουν τα παιδιά στις θετικές τους ικανότητες θα πρέπει να αισθανθούν ασφάλεια. Μέσα στην οικογένεια και στην Κοινότητά τους, μέσα από τους σημαντικούς ενήλικες και τους θεσμούς».
Η «Πρωτοβουλία για το παιδί» στηρίζει με δράσεις τα παιδιά μέσω των:
- Κέντρο Αναφοράς και Παροχής Συμβουλευτικής
- Ανάληψη περιστατικών μετά από αναφορές και καταγγελίες, με ακτίνα δράσης την Ημαθία.
- Παροχή συμβουλευτικής, υλικής και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε 300-350 ευάλωτα άτομα ετησίως από τον γενικό πληθυσμό.