«Καύσιμη ύλη» για την τροφοδότηση των εξωπραγματικών τιμών πώλησης και ενοικίασης ακινήτων αποτελούν οι συμβάσεις βραχυχρόνιας μίσθωσης μέσω AIRBNB και άλλων πλατφορμών, με αποτέλεσμα χιλιάδες οικογένειες να πρέπει να ξεπουληθούν για να νοικιάσουν πρώτη κατοικία ή φοιτητική στέγη.
Η εκτόξευση των τιμών των ακινήτων εν μέσω ιστορικά υψηλών επιτοκίων του ευρώ, έχει αρχίσει να δημιουργεί μια άνευ προηγουμένου "φούσκα" στην αγορά, με αποτέλεσμα μεταξύ άλλων παραγόντων, να είναι απλησίαστες οι τιμές για την αγορά έστω μιας μικρής κατοικίας και φυσικά η ενοικίαση.
Υπάρχουν περιοχές, όπου λόγω της εκτόξευσης του AIRBNB έχουν εκτοξεύσει και τα μηνιαία μισθώματα, με αποτέλεσμα οικογένειες να τα εγκαταλείπουν, καθώς δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στη μηνιαία πληρωμή τους.
Μια οικογένεια με εργαζόμενους τους συζύγους και με μηνιαίο εισόδημα 1.600 ευρώ, θέλει για ένα τριάρι με θέα της Ακρόπολη, ακόμη και 800 ευρώ το μήνα!
Τα ποσά αυτά είναι απλησίαστα, ενώ, πολλές χιλιάδες οικογένειες, βλέπουν πραγματικό εφιάλτη, λόγω της εκτόξευσης των ενοικίων της φοιτητικής στέγης, ακόμη και μετά την παροχή του φοιτητικού επιδόματος.
Στην Ευρώπη παίρνουν αυστηρά μέτρα
Χιλιάδες πολίτες και καταναλωτικές οργανώσεις έχουν πάρει την κατάσταση στα χέρια τους και με κινητοποιήσεις αντιτίθενται στη μαζική διάθεση
ακινήτων με βραχυχρόνια μίσθωση.
Η βραχυχρόνια μίσθωση αποτελεί μεγάλη γάγγραινα και για πολλές ευρωπαϊκές κοινωνίες, αλλάζοντας ακόμη και τους πολιτικούς συσχετισμούς.
Για παράδειγμα στη Φλωρεντία, ο δήμαρχος της πόλης ανακοίνωσε την άμεση απαγόρευση νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων στο ιστορικό κέντρο της πόλης από την 1η Ιουνίου.
Στο ίδιο μήκος κύματος εκτιμάται ότι θα κινηθούν και πόλεις όπως το Μιλάνο και η Βενετία, όπου οι τιμές των βραχυχρόνιων μισθώσεων έχουν εκτοξεύσει τις τιμές των ενοικίων, καθιστώντας έναν εφιάλτη τη ζωή για πολλούς ενοικιαστές, οι οποίοι δεν βρίσκουν ακίνητα ή αυτά που βρίσκουν έχουν ασύλληπτα μηνιαία μισθώματα.
Στην Πάλμα της Ισπανίας πάρθηκαν πιο δραστικά μέτρα, καθώς το Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε την απαγόρευση της βραχυχρόνιας μίσθωσης διαμερισμάτων, ενώ
στη Βαρκελώνη ισχύει η απαγόρευση ενοικίασης ιδιωτικών δωματίων από το 2021.
Στα χνάρια της Ισπανίας βαδίζει και η Πορτογαλία, όπου η γενικευμένη απαγόρευση νέων αδειών για βραχυχρόνιες μισθώσεις ισχύει από τον περασμένο Φεβρουάριο.
Η αυστηρή νομοθεσία σε Ιρλανδία και Ολλανδία οδήγησε σε κάθετη πτώση των βραχυχρόνιων μισθώσεων σε σχέση με τα υψηλά
επίπεδα του 2019.
Στην Ιρλανδία έχουν οριστεί ειδικές ζώνες βραχυχρόνιας μίσθωσης με ανώτατο ετήσιο όριο τις 90 διανυκτερεύσεις, ενώ στην
Ολλανδία είναι ακόμη πιο αυστηρό το πλαίσιο με μόλις 30 διανυκτερεύσεις ετησίως.
Γερές κονόμες σε Αθήνα και νησιά
Μεγάλα συμφέροντα του κλάδου των κατασκευών αλλά και του real estate πιέζουν την κυβέρνηση να μην αλλάξει τίποτα, καθώς οι "κονόμες" είναι... τρελές!
Από την πλευρά της, η κυβέρνηση περιορίζεται προς το παρόν στην περαιτέρω ενεργοποίηση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, ώστε να περιοριστεί η φοροδιαφυγή. Τα ποσά που καταβάλλονται κατά την τουριστική περίοδο είναι ασύλληπτα και ακούγονται για ενοικιάσεις βιλών ακόμη και προς 10.000 ευρώ ημερησίως.
Στο Κέντρο της Αθήνας, οι τιμές ξεκινούν από 100 ευρώ ημερησίως και ανάλογα με τη θέση και τις παροχές του ακινήτου μπορεί να φτάσουν στα 500 ευρώ, όταν πρόκειται για διαμερίσματα.
Σε επιλεγμένες περιοχές του Κέντρου της Αθήνας με θέα την Ακρόπολη, στα Νότια Προάστια, τη Μύκονο, τη Σαντορίνη, τα Χανιά, το Ηράκλειο, την Κέρκυρα, την Πάρο, τη Ρόδο και σε σημαντικά τουριστικά θέρετρα της ηπειρωτικής χώρας, οι τιμές για τα διαμερίσματα για μηνιαία μίσθωση μπορεί να φτάνουν ακόμη και στο κόστος αγοράς μια γκαρσονιέρας!
Σύμφωνα με πληροφορίες, ίσως μετά τη λήξη της τουριστικής σαιζόν, η κυβέρνηση θα φέρει νέο πλαίσιο που θα περιορίζει κατά κάποιον τρόπο τη σημερινή ανεξέλεγκτη κατάσταση με τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, η οποία συμπαρασύρει και τα ενοίκια στις μακροχρόνιες μισθώσεις.
Εφιαλτική πραγματικότητα
Καταναλωτικές οργανώσεις και φορείς με επιστολές και παρεμβάσεις τους έχουν ζητήσει από την κυβέρνηση να παρέμβει ώστε να υπάρξει δραστική μείωση των κατοικιών που διατίθενται μέσω AIRBNB, αλλά αυτή... σφυρίζει αδιάφορα.
Πέρυσι, ο πρόεδρος της Εθνικής Ομοσπονδίας Δανειοληπτών Καταναλωτών Πολιτών, Ευάγγελος Κρητικός έστειλε στο Κοινοβούλιο επιστολή προς τα κόμματα, με αίτημα να ληφθούν άμεσα μέτρα για τη στήριξη των νοικοκυριών και των μικροεπαγγελματιών απέναντι στις υπέρογκες τιμές των ακινήτων, οι οποίες άρχισαν να ξεφεύγουν περισσότερο, λόγω του υψηλού πληθωρισμού.
Τα υπέρμετρα ακριβά επίπεδα των ενοικίων κατοικιών στην Ελλάδα, οδηγούν σε κοινωνικά εκρηκτικές καταστάσεις, καθώς έχουν διαμορφωθεί σε επίπεδα
μη συμβατά, όσον αφορά την προσφερόμενη οικιστική ποιότητα καθώς και το μέγεθος, δηλαδή τα τετραγωνικά προς ενοικίαση.
Η Εθνική Ομοσπονδία Δανειοληπτών Καταναλωτών Πολιτών είχε επισημάνει προς τα κόμματα του Ελληνικού Κοινοβουλίου, ότι διαμερίσματα από 40-60 τετραγωνικά μέτρα που κατασκευάστηκαν στις δεκαετίες του ΄60 ή του ΄70 και του ΄80, έχουν ενοίκια που παραπέμπουν στους ακριβότερους δρόμους της Ευρώπης.
Για παράδειγμα σε περιοχές της Αθήνας, όπως ο Νέος Κόσμος, τα Πατήσια, η Κυψέλη ή στη Θεσσαλονίκη σε Ευαγγελίστρια, Κορδελιό και Εύοσμο, οι τιμές ξεκινούν από 350 ευρώ και φτάνουν έως τα 500 ευρώ.
Στα νεότερα δε ηλικιακά διαμερίσματα, σε μεσοαστικές περιοχές της Αθήνας, όπως η Νέα Σμύρνη, το Παλαιό Φάληρο ή σε αντίστοιχες της Θεσσαλονίκης, οι τιμές των ενοικίων για διαμερίσματα από 50-90 τετραγωνικά μέτρα διαμορφώνονται κατ΄ ελάχιστον στα 600 ευρώ και φτάνουν ακόμη και στα 800 και 900 ευρώ!
Έτσι, ένα μέσο Ελληνικό νοικοκυριό με τετραμελή οικογένεια, καλείται να επιβιώσει με εισοδήματα από 800 έως 1400 ευρώ. Και δεν είναι μόνο τα έξοδα του ενοικίου, αλλά και οι επιβαρύνσεις για τους λογαριασμούς ρεύματος, την τηλεφωνία, τα κοινόχρηστα και φυσικά τα έξοδα για τις αγορές στο σούπερ μάρκετ, τα φροντιστήρια των παιδιών ή τα ποσά που καταβάλλονται όταν υπάρχουν παιδιά που σπουδάζουν σε άλλη πόλη από τον τόπο κατοικίας τους.
Αν σε αυτά προστεθεί και το κόστος για την κίνηση ενός αυτοκινήτου, γίνεται αντιληπτό, ότι μια τετραμελής οικογένεια, για να τα φέρει βόλτα, πρέπει να έχει μηνιαία έσοδα τουλάχιστον 2.000 ευρώ. Και φυσικά στο ποσό αυτό δεν περιλαμβάνονται οι τυχόν οφειλές για δάνεια προς τις τράπεζες ή για την πληρωμή φορολογικών υποχρεώσεων.
Θα... σκάσει η «φούσκα» των ακινήτων
Η Ένωση εκτιμά ότι με μαθηματική ακρίβεια, οδηγούμαστε στο σπάσιμο της φούσκας των ακινήτων, κάτι που σημαίνει πρακτικά, ότι από κοινού με το κύμα των πλειστηριασμών από funds και servicers, θα υπάρξει ένα κύμα
εξώσεων, λόγω αδυναμίας πληρωμής των υπέρογκων ενοικίων.
Η «φούσκα» των ακινήτων συνδέεται με τους εξής 4 λόγους:
- Τα τελευταία 12-13 χρόνια δεν δημιουργήθηκε απόθεμα κατοικιών, αφού η κρίση χτύπησε την οικοδομική δραστηριότητα και οι νέες κατοικίες που "έπεσαν" στην αγορά ήταν σχεδόν απειροελάχιστες.
- Πολλές κατοικίες έχουν κατασχεθεί από τράπεζες, funds και servicers, οπότε συνεχίζουν να παραμένουν κλειστές, καθώς δεν διατίθενται προς ενοικίασης.
- Το AIRBNB και οι πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης έχουν αποσύρει από την αγορά περί τις 50.000 κατοικίες, οι οποίες λείπουν, συμπιέζοντας την προσφορά, με αποτέλεσμα η υψηλή ζήτηση που εκδηλώνεται να ωθεί υψηλότερα τις τιμές των ενοικίων.
- Τους τελευταίους μήνες έχει παρατηρηθεί σημαντική αύξηση των τιμών για το πρόγραμμα "Σπίτι μου", το οποίο απευθύνεται σε νέους 24-39 ετών, που μπορούν να αγοράσουν κατοικία άνω των 15 ετών με εμπορική αξία έως 200.000 ευρώ και με ανώτατο ποσό δανείου τα 150.000 ευρώ.
Το συγκεκριμένο μέτρο έχει οδηγήσει σε ταχύτερη άνοδο των μεταχειρισμένων ακινήτων, τα οποία έχουν περιορίσει θεαματικά την "ψαλίδα" σε σχέση με τα νεόδμητα και ως εκ τούτου, συντηρούν το ύψος των μηνιαίων μισθωμάτων σε πολύ υψηλά επίπεδα.
Από τα παραπάνω, το μόνο σίγουρο είναι ότι η κυβέρνηση πρέπει να λάβει μέτρα για τη συγκράτηση των τιμών, αν και δεν πρέπει να παραγνωρίζεται
το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε μια ελεύθερη αγορά, η οποία, ωστόσο, τείνει να εξελιχθεί σε ανεξέλεγκτη. Σε λίγο καιρό είναι σίγουρο ότι όσοι ενοικιάζουν κατοικία ή ακόμη και επαγγελματικό χώρο, θα βρεθούν σε αδιέξοδο, καθώς ο υψηλός πληθωρισμός θα "ροκανίζει" συνεχώς το διαθέσιμο
εισόδημα.
Έτσι, οι εξώσεις θα πάνε... σύννεφο και η κατάσταση μας προϊδεάζει για κοινωνικά αδιέξοδα, κοινωνικές συγκρούσεις και εντάσεις
που σε συνδυασμό με τους πλειστηριασμούς, τις κατασχέσεις, την πτώση του βιοτικού επίπεδου και την δημιουργουμένη οικονομική ανασφάλεια, θα δημιουργήσουν ένα εκρηκτικά επικίνδυνο μείγμα.
Σε απόγνωση οι οικογένειες φοιτητών
Το ντόμινο που έχει δημιουργήσει το AIRBNB κυρίως σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, επιδρά καθοριστικά στα μισθώματα για φοιτητική στέγη. Η έκρηξη του πληθωρισμού και οι τιμές που υπάρχουν στην αγορά έχουν εκτοξεύσει τα ενοίκια για φοιτητική στέγη σε ιστορικό υψηλό.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας αγγελιών Spitogatos, τα διαμερίσματα που προτιμούν οι φοιτητές, δηλαδή επιφάνειας έως 65 τετραγωνικά μέτρα, στο κέντρο των πόλεων, καταγράφουν φέτος αύξηση κατά 10% της μέσης ζητούμενης τιμής ενοικίασης. Έτσι, καταγράφεται μέση τιμή ενοικίου στα 9,10 ευρώ ανά τετραγωνικά μέτρα, ενώ στην Αθήνα διαμορφώνεται στα 10,80 ευρώ.
Σύμφωνα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της πλατφόρμας Δημήτρη Μελαχροινό, στο πλαίσιο της γενικότερης αύξησης της εγχώριας και της διεθνούς ζήτησης για το ελληνικό real estate, η ζήτηση για φοιτητική εστία κυμαίνεται ανάλογα, επηρεάζοντας τις μέσες
ζητούμενες τιμές ενοικίασης.
Οι αυξήσεις τιμών ενοικίασης φοιτητικών κατοικιών σε περιοχές που ταυτόχρονα αποτελούν και δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς ενισχύονται επιπλέον και από το φαινόμενο των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων.
Ο Spitogatos καταγράφει αυξήσεις στη μέση ζητούμενη τιμή, με αποτέλεσμα πολλοί φοιτητές να επιλέξουν τη συγκατοίκηση ή την εξεύρεση κατοικίας σε απομακρυσμένες περιοχές, προτιμώντας να πληρώσουν τα εισιτήρια της μετακίνησης τους.
Στην Αθήνα, οι υψηλότερες τιμές εντοπίζονται σε Κολωνάκι – Λυκαβηττό, Κουκάκι, Μετς, Δάφνη, Γουδί και Εξάρχεια. Από την άλλη, η χαμηλότερη ζητούμενη τιμή ενοικίασης φοιτητικών κατοικιών εντοπίζεται στη Νίκαια, στην περιοχή Πατησίων – Αχαρνών, στην Κυψέλη καθώς και ευρύτερα στα προάστια του Πειραιά. Αντίστοιχα, στη Θεσσαλονίκη η μέση αύξηση αγγίζει το 9% από πέρυσι, ενώ η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης κινείται πέριξ των 9,20 ευρώ/τ.μ.
Οι μεγαλύτερες αυξήσεις στις μέσες ζητούμενες τιμές ενοικίασης φοιτητικών διαμερισμάτων εντοπίζονται στην περιοχή της Τριανδρίας με αύξηση 14% σε σχέση με πέρυσι και μέση τιμή ενοικίασης 9,60 ευρώ/τ.μ., ενώ στο Κέντρο της πόλης η μέση ζητούμενη τιμή διαμορφώνεται στα 10,70 ευρώ/τ.μ.
Με πληροφορίες από το "Καρφί"